نگاهی به تحولات ساختار سنی و جنسی جمعیت ایران در سرشماری ۱۳۹۰

آگاهی از ویژگی های جمعیت کشور و شناخت ساختار سنی و جنسی آن از ابزارهای مهم و مؤثر در تصمیم گیری و برنامه ریزی های ملی به شمار می آید. اجرای برنامه های اقتصادی و اجتماعی مانند پیشرفت آموزش و پرورش و بهداشت برای توانمندسازی سرمایه ی انسانی بدون در دست داشتن آمارهای دقیق جمعیتی و تحلیل مناسب آن امکان پذیر نیست. ساختار سنی و جنسی جمعیت عبارت از توزیع جمعیت بر حسب سن و جنس می باشد. ساختار سنی و جنسی هر کشوری تحت تأثیر رویدادهای گذشته است. در حقیقت، ساختار سنی و جنسی را می توان به عنوان نوعی سابقه ی تاریخی درنظر گرفت. رویدادهای گذشته که موجب تغییر باروری و مرگ ومیر شده باشند، مدت های طولانی بعد از آن، البته نه برای همیشه، می توانند از طریق ساختار سنی و جنسی به یاد آورده شوند. ساخت جمعیت آثار دیرپایی بر پدیده های جمعیتی دارد. بیش تر کشورهای در حال توسعه دارای ساختی جوان یا نسبتاً جوان هستند و ساختار جمعیتی همه ی کشورهای توسعه یافته ی کنونی، سال خورده است. جمعیت جوان نیاز به سرمایه گذاری های زیادی در زمینه های تغذیه، بهداشت، آموزش، مسکن، اشتغال و ... دارد. در حالی که در کشورهایی که دارای ساختار جمعیتی سال خورده هستند، مسائل مربوط به سالمندان و تأمین رفاه و گذران اوقات فراغت به شیوه ای مطلوب و مناسب از اهمیت بیش تری برخوردار است. در این نوشتار سعی می شود تا تغییرات ساختمان سنی و ترکیب جنسی جمعیت کشور در سرشماری ۱۳۹۰ مورد بررسی و در حد ممکن با سرشماری های گذشته مورد مقایسه قرار گیرد.